Formaldehit ve Tehlikeleri
Formaldehit'in Zararları
Ekonomik ve etkili sonuç vermesi nedeniyle yaygın kullanım alanı olan formaldehit insan sağlığına ve diğer canlı organizmalara karşı önemli tehditler ve zararlar içerir. Formaldehitin yapılan deneysel araştırmalar sonucunda insan sağlığına sindirim sistemi, sonulum sistemi ve sinir sistemi başta olmak üzere ciddi zararlı etkisi olduğu bilim insanları tarafından kanıtlanmıştır.
Ofis işyeri ve ev gibi yaşam alanlarında günlük yaşantıda kullandığımız bir çok materyalde formaldehit içeren ürünler mevcuttur. Bunlar genel olarak mobilya, parke, laminant, sunta, duvar boyaları, cilalı kaplamalar, temizlik malzemeleri, kozmetik ürünler, deodorantlar ve bazı süs eşyaları vb. Ayrıca çevresel bazı formaldehit kaynaklarından da bahsetmek mümkündür; sigara dumanı, egzoz gazı, baca gazları vs.. Bununla birlikte bilimsel araştırmalar ve deneyler sonucunda formaldehit üretiminin yapıldığı sanayi tesislerinde ve kullanıldığı alanlarda çalışan insanlarda ve işlerinden dolayı başka bazı yerlerde yoğun miktarda formaldehite maruz kalan kişilerde normalden fazla bir kısım kanser türlerine rastlanmıştır.
Soluma
Formaldehit zehirli bir kimyasaldır. Özellikle gaz halinde
solunması zehirlenmelere neden olabilir.
Formaldehit soluyan kişilerde yorgunluk, uyuklama, baş ağrısı,
baş dönmesi, deri döküntüleri gibi şikayetler görülebilir.
Araştırmalar neticesinde soluma durumunda formaldehitin, solunum sistemine verdiği zarar düşük konsantrasyonlarda (0.5 ppm) bile görülmüştür. Akut etkilenmelerde (Bir kimyasal maddenin akut etki gösterebilecek bir dozuna bir defa veya kısa bir süre içinde (24 saat) birkaç defa maruz kalınması ile ortaya çıkan etki) nefes darlığı, öksürük, hırıltılı solunum burun ve boğazda yanma hissi vb tıbbi müdahale gerektiren durumlara neden olduğu bildirilmiştir.
Cilde Temas
Sıvı formaldehit (Formalin) ile çalışılırken
cilde bulaştırılmamaya özen göstermelidir. Göz, cilt ve doku için çok ciddi korozif madde özelliğindedir.. Temas edilmesi halinde temaslı bölge bol su ile yıkanmalıdır. Kesinlikle deri yoluyla emilmesine engel
olunulmalıdır.Göze temas:Göze temasta konjonktivit ve korneada
kalıcı tahrişat yapabilir.
Akan su ile yıkanmalıdır ve doktora başvurulmalıdır. Ciddi
olarak göze zarar verebilir.
Akut olarak etkilenme durumunda formaldehitin bilinçsel etkileri; baş dönmesi, uykusuzluk, sersemlik,iştahsızlık, baş ağrısı, durgunluk gibi semptomlardır. Uzun süren maruziyetlerde sinirlilik, davranış bozukluğu nöbet vs olabilir.
Yutma
Yine yapılan araştırmalar neticesinde ağız yoluyla alınan FA, ağız yoluyla alınmasının sonrasında sindirim sisteminde korozif etkiler meydana getirir. Karın ağrısı, mide bulantısı, şiddetli ishal görülür. Yapılan araştırmalarda formaldehitin ağız yoluyla alınması durumunda canlı metabolizmesında farklı sorunlara sebep olduğu gözlenmiştir.
Koruyucu Tedbirler
Zorunlu olarak formaldehitle temas halinde olan araştırma geliştirme ve test analiz laboratuarlarında çalışan personellerin formaldehitle çalışma süreleri imkanlar dahilinde asgari seviyeye çekilmelidir.
Dokular ,organlar ve diğer canlı birimler üzerinde toksik ve zararlı etkisi bulunan formaldehitle çalışma ortamlarında, çalışılan ortamdaki mevcut formaldehit konsantrasyon oranı 0,3 ppm düzeyinin üzerine çıkmamalıdır.
Bununla birlikte formaldehitin zararlı etkilerini onarma ve formaldehitin zararlarından korunmada , melatonin ve omega-3 yağ asitlerinin etkinliğinden faydalanılabileceği bilim çevreleri tarafından ileri sürülmektedir.